Sedmica istraživanja na Neretvi u kojoj je učestvovalo više od 50 naučnika iz BiH, regiona i Evrope je završena, a rezultati istraživanja biće uvršteni u studiju zaštite ovog područja čija je izrada u toku. Ovo istraživanje je organizovao Centar za životnu sredinu u partnerstvu sa međunarodnim organizacijama Riverwatch i Euronatur u sklopu kampanje Sačuvajmo plavo srce Evrope.
Naučnici su tokom sedam dana boravka na Gornjoj Neretvi istraživali biodiverzitet ovog područja i prikupljali uzorke koje će obraditi u narednom periodu, a za sada je potvrđeno da su pronašli brojne zaštićene i vrijedne vrste.
“Znali smo da će dovođenje velike grupe stručnjaka za biološku raznovrsnost na mjesto poput gornjeg dijela rijeke Neretve donijeti iznenađujuća otkrića. Ono što ovaj riječni sistem čini tako posebnim, čak i u evropskim razmjerima, su mnogi različiti tipovi vodenih, ali i kopnenih tipova staništa povezanih s rijekama“, kazao je prof. dr Gabriel Singer, vodeći naučnik Sedmice naučnika na Neretvi.
Prema njegovim riječima, Gornja Neretva specifična je po jedinstvenoj obalnoj šumi koja formira širok spektar vodenih, polukopnenih i kopnenih staništa, i time podržava biodiverzitet.
“Takvi tipovi staništa su rijetko očuvani u Evropi, ali su ovdje ostali u prirodnom stanju. Očekujem da će čak i naš ograničeni napor od samo nekoliko dana otkriti neke vrste nove za ovo područje ili čak nove za nauku. Neki naučnici su rekli da je bilo trenutaka kada su se osjećali kao da rade u amazonskoj prašumi. A, ipak, nismo imali priliku da istražimo nepristupačan dio kanjona nizvodno od Uloga, gdje možda još iznenađenja čeka na otkriće“.
Gornji tok rijeke Neretve je ugrožen planovima za izgradnju hidroelektrana. Jedna velika hidroelektrana je već u izgradnji, nizvodno su planirane još tri, a u planu je i izgradnja sistema od sedam malih hidroelektrana. Brojne hidrolektrane su planirane i na skoro svim pritokama rijeke Neretve. Ukoliko dođe do realizacije ovih planova, ovaj jedinstveni riječni sistem bio bi u potpunosti uništen. U nastojanju da se spriječi ovakav scenario, Centar za životnu sredinu je prošle godine pokrenuo inicijativu za zaštitu dijela ovog područja koja je prihvaćena od strane Ministarstva za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju RS.
“Sada slijedi bitka za Neretvu argumentacijom koja će biti dio studije, a potom slijedi proglašenje zaštićenog područja na teritoriji Republike Srpske gdje je inicijativa pokrenuta. Na sedmici istraživanja koja je iza nas, brojni naučnici, novinari i naše kolege sa kojima se zajedno borimo za očuvanje divljih rijeka Bosne i Hercegovine uvjerilo se koliki je značaj ovog riječnog sistema”, istakla je Jelena Ivanić iz Centra za životnu sredinu i poručila da je ovaj događaj svim aktivistima “dao vjetar u leđa da se još jače i glasnije bore protiv štetnih hidroenergetskih projekata koji su planirani na ovom području”.
