Otkriće antibiotika i njihova klinička primjena smatra se jednim od najvećih dostignuća medicine prošlog vijeka. Međutim, neracionalna primjena dovela je do gubitka djelotvornosti ovih dragocjenih lijekova.
Antimikrobna rezistencija i brzo širenje otpornosti bakterija na antibiotike danas predstavljaju veliki javnozdravstveni problem, koji je aktuelan duže vrijeme i značajno se pogoršao od pojave i širenja COVID-19 pandemije. COVID -19 je ostavio i ostavlja velike posljedice na sve države i njihove zdravstvene sisteme. Smatra se da je jedan od pratilaca ove pandemije povećana potrošnja i neracionalna upotreba pojedinih grupa antibiotika u primarnoj zdravstvenoj zaštiti, koja je povećala potrošnju rezervnih grupa antibiotika u bolnicama.
Uprkos tome što je COVID-19 virusna bolest, antibiotici su propisivani svim pacijentima bez obzira na težinu bolesti, posebno na početku pandemije. Veliki broj oboljelih, preopterećenje zdravstvenih sistema, nepoznavanje same bolesti, nedostatak efikasnih antivirusnih lijekova, strah od razvoja bakterijske koinfekcije doveli su do povećanog propisivanja antibiotika. Brojne studije su izvijestile o neopravdanom povećanju upotrebe antibiotika tokom COVID-19 pandemije, potencijalno praćenog brzim razvojem otpornosti na antibiotike.
Važno je da istaknemo da antibiotici ne liječe virusne, već samo bakterijske infekcije. U nekom trenutku pandemije, vrlo brzo nakon pojave virusne infekcije, razvijala se i takozvana superinfekcija koja predstavlja razlog za uvođenje antibiotika.
Međutim, do sada sprovedene studije pokazuju da upotreba antibiotika kod pacijanata sa COVID-19 uveliko premašuje broj dokazanih bakterijskih superinfekcija. Potrošnja antibiotika u nekim evropskim zemljama je opala tokom 2020. godine, što je objašnjeno strogim poštovanjem epidemioloških mjera (maske, fizička distanca, poboljšane higijenske mjere), kao i smanjenjem broja akutnih respiratornih infekcija koje nisu povezane sa COVID-19. Jedan od razloga smanjene upotrebe antibiotika u evropskim zemljama je postojanje prethodno razvijenog akcionog plana.
U BIH* registrovan je porast potrošnje (penicilina, cefalosporina i makrolida) i u periodu pandemije COVID-19 u odnosu na period prije pandemije. Između pojedinih regija u RS-u postoje velike razlike u izboru i potrošnji antibiotika što upućuje na značajne razlike u funkcionisanju primarne zdravstvene zaštite u ovim regijama.
Probiotski preparati su predloženi kao sredstvo koje pomaže pri smanjenju nastanka svih oblika proljeva, pa i onih povezanih sa C. difficile. Sve svjetske smjernice jasno preporučuju obaveznu upotrebu probiotika uz antibiotike. Najveći stepen preporuka kao pomoć u smanjenju i tretmanu proljeva uzokovanog anibioticima ima jedina probiotska kvasnica Saccharomyces boulardii.
Izvor: Klix.ba
