Univerzitet u Sarajevu nedavno je saopćio da se nalazi među pet posto univerziteta u svijetu prema Webometricsu, međunarodnom portalu koji se bavi rangiranjem univerziteta iz svih dijelova svijeta. Međutim, nije jasno koliko je ovo rangiranje relevantno.
Globalizacija visokog obrazovanja rezultirala je pojavom rang-listi univerziteta, koje se publikuju svake godina, a rangiranje se vrši različitim modelima.
U svijetu postoje brojne metode rangiranja kvaliteta univerziteta, a neke od popularnih rang-listi su Šangajska lista, zatim lista koju objavljuje Centar za rangiranje svetskih univerziteta (CWUR), ali i uniRank, U-Multirank, Webometrics i mnoge druge.
Webometricsova lista je rangiranje koje vrši Špansko nacionalno istraživačko vijeće, a obuhvata blizu 12.000 svjetskih univerziteta te se sastavlja dvaput godišnje, u januaru i julu, a Univerzitet u Sarajevu se na ovogodišnjoj rang-listi našao među pet posto najboljih univerziteta u svijetu.
Međutim, upitna je relevantnost liste koju Webometrics objavljuje, što nam je potvrdio i univerzitetski profesor Damir Marjanović, koji se osvrnuo na svjetske rang-liste koje ocjenjuju kvalitet univerziteta.
“Webometrics definitivno nije najrelevantniji model za rangiranje univerziteta, no moram primijetiti da sa svakim izvještajem korigira osnovne parametre ocjenjivanja. Naime, ovaj put su izjednačili znanstvene indikatore s indikatorima vezanim za web prisustvo i to je definitivno nešto što je prema mom mišljenju pozitivno, ali daleko je to od relevantnosti ozbiljnijih, modela poput Šangajske liste”, kazao je.
S obzirom na to da postoje razna ispitivanja, odnosno rangiranja kvaliteta univerziteta u svijetu, čini se da svako pokazuje drugačiju listu. Marjanović pojašnjava da postoje različite metode, ali je njemu najprihvatljivija ona prema kojoj se izrađuje šangajska lista.
“Postoje različiti modeli i meni definitivno najprihvatljiviji jeste upravo taj ‘šangajski model, koji obuhvata profesore koji su osvojili najveće nagrade poput Nobelove, analizu najcitiranijih naučnika na univerzitetu, broj radova objavljenih u najjačim svjetskim časopisima Nature i Science, broj radova u vodećim svjetskim bazama po članu akademskog osoblja. Kada pogledate ove kriterije, postaje jasno zašto nijedan BiH univerzitet nije ozbiljan kandidat da bude na ovoj listi”, kazao je.
Upravo iz tog razloga, a usljed potrebe za bilo kakvom valorizacijom naših visokoškolskih ustanova, ne čudi da su Webometrics, uniRank i neki drugi modeli popularni na ovim prostorima, iako definitivno nisu najmjerodavniji.
Šangajska lista
Šangajska lista rangira 500 najboljih univerziteta u svijetu (ARWU) od 2003. godine, a listu izdaje Centar za prestižne univerzitete pri Univerzitetu Jiao Tong u Šangaju.
Međutim, dva posto univerziteta u svijetu ima priliku da se nađe na ovoj prestižnoj listi koja upoređuje 1.200 visokoškolskih institucija.
Da bi se jedan univerzitet našao na ovoj prestižnoj rang-listi, vrši se upoređivanje visokoškolskih institucija prema jedinstvenoj formuli koja obuhvata dobitnike Nobelove nagrade i Fildsove medalje među osobljem, visokocitirane istraživače u 21 naučnoj oblasti, radove publikovane u časopisima Nature i Science, indeks naučne citiranosti, indeks citiranosti socijalnih nauka i akademski doprinos nabrojanih indikatora po članu osoblja institucije.
Kvalitet i priznatost Univerziteta u Sarajevu
Često se nameće pitanje kvaliteta obrazovanja na Univerzitetu u Sarajevu, a Marjanović kaže da nema preciznog i jednostavanog odgovora, ali da su diplome s većine bh. univerziteta kao dokument priznate. Međutim, nisu neka velika komparativna prednost u potrazi za poslom, u srazu s nekim drugim evropskim univerzitetima.
“Ono što raduje jeste da su pojedini bh. univerziteti ozbiljno shvatili proces akreditacije i to posebno akreditacije internacionalnim akreditacijskim kućama koje su članice ENQA. Nadalje, iz ličnog iskustva znam da pored diplome u procesu traženja posla ili pak stipendiranja za viši stepen studija bitnu ulogu igra i preporuka profesora. Stoga nerijetko rejting profesora koji je pripremio preporuku donosi i bitniju prednost nego sama diploma”, ističe.
Naglašava da osnovna razlika među univerzitetima jeste kvalitet, stoga ih budući studenti ne trebaju dijeliti na one koji su blizu ili daleko, na one koji su privatni ili javni, nego isključivo na one koji su kvalitetni i one koji to baš i nisu.
Nastavlja da se stvara jedna grupa javnih i privatnih univerziteta koji svake godine žele unaprijediti svoj rad i na taj način jedni drugima predstavljaju zdravu konkurenciju.
“Upravo taj model i ta stalna težnja za poboljšanjem kvaliteta rada na univerzitetima, jačanjem naučno-istraživačkog rada, podmlađivanjem akademskoga kadra i kontinuiranim napredovanjem mladih ljudi su osnovni preduvijeti koji bi neke od naših univerziteta možda i mogli dovesti u tako željenih top 4 posto na Šangajskoj listi”, istakao je.
Marjanović ističe da za takvo nešto treba vremena, ali i mnogo truda.
“Čini se da su rukovoditelji i vlasnici pojedinih univerziteta to konačno i shvatili te da prava akademska zajednica ipak dobija borbu nad onima koji su mislili naše visoko školstvo pretvoriti u ‘štampariju obezvrijeđenih diploma'”.
Klix.ba
