Ukupno 16 zemalja u Evropi ima obavezu služenja vojnog roka, ali samo manji broj ima pravu obavezu sa potencijalnim krivičnim sankcijama za one koji se ne odazovu na poziv. Vojske uglavnom imaju dovoljan broj dobrovoljaca. Najstroži sistem ima Grčka, a najliberalniji Švedska i Danska.
Finska
Jedna od godinama najsrećnijih zemalja na svijetu – Finska, nikada nije ukidala obavezu služenja vojnog roka. Finska ima i najtransparentniji sistem – gdje su sve informacije, do najsitnijih detalja dostupne javnosti i to na finskom, švedskom i engleskom jeziku. Imena oficira, fizički zahtjevi i način testiranja regruta nisu tajna.
Finski vojnik na vježbi
Godišnje oko 21.000 mladih Finaca odsluži vojsku u trajanju od 165, 255 ili 347 dana. Sve zavisi u kom rodu ili službi vojske borave.
Obuka za vojnike traje tri mjeseca. Osnovna obuka traje mjesec i po dana, a specijalistička takođe mjesec i po. Kao i u Vojsci Srbije.
Postoji i sajber služenje vojnog roka. Posle osnovne obuke od mjesec i po dana, vojnici idu u specijalističke centre za sajber odbranu. U slučaju rata zaduženi su za sajber odbranu svoje otadžbine – Finske.
U kasarnama Odbrambenih snaga Finske vojnici spavaju u sobama sa osam do 12 kreveta, a kupatila su zajednička. Na terenu, vojnici su smješteni u šatorima za 10 do 20 osoba i grije ih peć na drva.
Zvanični podaci kažu da 3.000 mladih uloži prigovor savjesti i služi civilno. Oko 23 odsto mladih, prema kriterijumima Odbrambenih snaga Finske, nije sposobno za vojsku.
Švedska
Jedna od zemalja koje su vratile vojnu obavezu je Švedska. Zanimljivo je da su do 2010. vojsku obavezno služili samo muškarci, a kada je obaveza vraćena 2017. na regrutaciju se prijavljuju i žene.
Detalj sa služenja vojnog roka u Švedskoj
Međutim, obaveza je formalna jer godišnje od 120.000 mladića i djevojaka koji stasaju za vojsku, nešto manje od 5.000 obuče uniformu. Svi su obavezni da se prijave na web portal, popune uputnike i onda vojska bira. U proces odabira ulaze mladi ljudi koji su u upitniku naveli da bi služili vojsku. Tako Oružane snage Švedske dobiju realno motivisane i spremne regrute.
Vojni rok traje četiri do 11 mjeseci i onda se vojnici prevode u rezervni sastav ili nastavljaju obuku u oružanim snagama, ako žele da budu oficiri i podoficiri.
Norveška
Sličan hibridni sistem ima i Norveška. Svi mladići i djevojke koji napune 18 godina popunjavaju upitnik. I njih je oko 60.000 godišnje. Zatim, nešto manje od jedne trećine ili 17.500 mladih bude pozvano u regrutacione centre i vojska izabere 8.500 fizički najspremnijih. Od toga broja uspešno završi vojnu obuku oko 7.500. Trećinu regruta čine žene.
Vojni rok u Norveškoj
Posle vojnog roka koji najčešće traje 12 mjeseci, vojnici prelaze u rezervni sastav ili nastavljaju obuku za podoficire i oficire. Rezervisti imaju brojne privilegije prilikom zapošljavanja u javnim službama.
A kakva je situacija u Danskoj, Turskoj, Litvaniji, Estoniji, Austriji, Švicarskoj, Bjelorusiji,… pročitajte više na:
